XÉT NGHIỆM HIV SỚM LÀ ĐỂ BẢO VỆ CHÍNH MÌNH VÀ NGƯỜI THÂN

Sự nguy hiểm của HIV/AIDS

HIV/AIDS là một căn bệnh thế kỷ, một vấn đề xã hội lớn, ảnh hưởng đến sức khỏe, hạnh phúc gia đình và sự phát triển của cộng đồng. Đây là một hội chứng suy giảm miễn dịch mạn tính do virus HIV gây ra và có thể gây nguy hiểm cho tính mạng của người bệnh. Virus sẽ tấn công và phá hủy hệ thống miễn dịch của bệnh nhân khiến cho người bệnh không còn khả năng chống lại nhiễm trùng và các loại bệnh tật khác. Vì vậy các bệnh nhân nhiễm bệnh ở thời kì cuối qua đời không phải do vius HIV, mà là do các căn bệnh thông thường như lở loét, nấm, hạch,…

Tại Việt Nam, kể từ ca nhiễm đầu tiên được phát hiện năm 1990 tại thành phố Hồ Chí Minh, tính đến 31/8/2020, cả nước có 213.008 người nhiễm HIV hiện đang còn sống và 107.812 người nhiễm HIV đã tử vong. Trung bình mỗi năm cả nước phát hiện thêm 11.000 ca nhiễm HIV.

Tại sao cần xét nghiệm HIV/AIDS sớm?

Xét nghiệm là cách duy nhất để biết mình có bị bệnh hay không: Hiện nay trên thế giới đã có những nghiên cứu nhằm tìm kiếm những cơ hội cho người bệnh HIV, tuy nhiên, vẫn chưa có thuốc đặc trị dứt điểm căn bệnh thế kỷ này. Để biết bạn có bị bệnh hay không chỉ có một cách duy nhất đó là xét nghiệm HIV. Căn bệnh này thường sẽ không có dấu hiệu rõ ràng ngay từ đầu mà sẽ chỉ xuất hiện khi tới giai đoạn cuối đó là AIDS.

Xét nghiệm càng sớm càng làm tăng hiệu quả điều trị: sự tiến bộ của khoa học và kỹ thuật đã khiến cho những bệnh nhân HIV càng có thêm nhiều cơ hội để chữa trị nhằm hạn chế sự phát triển của căn bệnh quái ác này. Đã có những loại thuốc ức chế virus (ARV) giúp người bệnh cải thiện sức khỏe một cách đáng kể.

Hiện nay trên thế giới và cả ở Việt Nam cũng đều có những trường hợp được điều trị đúng cách nhờ phát hiện bệnh sớm mà sức khỏe tốt hơn hoặc duy trì sức khỏe ở trạng thái bình thường. Nếu trong trường hợp không may mắn khi xét nghiệm HIV tại nhà cho ra kết quả dương tính, thông thường các bác sĩ sẽ thực hiện rất nhiều xét nghiệm khác nhau để chẩn đoán mức độ phát triển của bệnh để có phác đồ điều trị kìm hãm sự phát triển của virus.

Xét nghiệm HIV sớm tránh các nguy cơ lây nhiễm cho cộng đồng, cho gia đình: Một trong những vấn đề đáng lo ngại hiện nay đó là tình trạng lây nhiễm HIV ra cộng đồng đang ngày càng gia tăng. Một trong những lý do đó là bởi nguồn lây nhiễm HIV cho những người xung quanh là do họ không biết mình mang bệnh và không được tiếp cận với các dịch vụ dự phòng.

Xét nghiệm HIV sớm giúp tiết kiệm chi phí và giảm gánh nặng về tài chính: Phát hiện bệnh sớm giúp bệnh nhân giảm đáng kể chi phí thuốc men, khám chữa bệnh và nằm điều trị tại các cơ sở y tế. Đồng thời, với những người dự phòng được sẽ giảm nguy cơ lây nhiễm cho những người xung quanh về lâu về dài ở hiện tại và trong tương lai đều tiết kiệm được rất nhiều chi phí, giảm gánh nặng về tài chính cho gia đình.

Kit Xét nghiệm tại nhà

Hiện nay nhờ sự tiến bộ về kỹ thuật và công nghệ y học, sự ra đời của các sinh phẩm xét nghiệm nhanh (gọi tắt là test nhanh) đơn giản dễ sử dụng có độ nhạy và độ đặc hiệu cao và sử dụng mẫu bệnh phẩm là máu đầu ngón tay hoặc dịch miệng. Mặc dù có nhiều người được xét nghiệm HIV tại cơ sở y tế và tại cơ sở tại cộng đồng, nhưng vẫn còn nhiều người nhiễm bệnh nhưng không biết tình trạng của mình và vì thế không được điều trị thuốc kháng vi rút HIV kịp thời. Tự xét nghiệm HIV là cách tiếp cận xét nghiệm mới mà những người có nguy cơ cao có thể tự làm xét nghiệm tại nhà để biết về tình trạng HIV của mình. Kit tự xét nghiệm HIV sử dụng dịch miệng (như OraQuick) đã được Tổ chức Y tế Thế giới tiền thẩm định với độ nhạy là 99,1% và độ đặc hiệu là 100%. Kit tự xét nghiệm HIV có hướng dẫn bằng hình ảnh kèm theo vì thế rất dễ sử dụng và cho phép bạn có thể thực hiện bất cứ khi nào, ở đâu nếu bạn muốn tự xét nghiệm.

Tự xét nghiệm HIV là khi một người tự lấy mẫu bệnh phẩm, tự thực hiện xét nghiệm và tự đọc kết quả:

Nếu kết quả tự xét nghiệm có phản ứng, bạn cần đến phòng xét nghiệm khẳng định tại cơ sở y tế để được xét nghiệm thêm và khẳng định tình trạng bệnh của bạn. Chỉ khi phòng xét nghiệm khẳng định trả lời bạn có HIV dương tính thì lúc đó bạn mới chắc chắn mình nhiễm HIV.

Nếu kết quả tự xét nghiệm không phản ứng thì có thể coi là kết quả âm tính. Nếu trong vòng 3 tháng bạn có nguy cơ phơi nhiễm với HIV thì bạn có thể đang trong thời kỳ “cửa sổ” và vì vậy bạn nên xét nghiệm lại sau 3 tháng. Thời kỳ “cửa sổ” là khoảng thời gian 3 tháng đầu kể từ khi nhiễm HIV nhưng do cơ thể chưa sản xuất kháng thể hoặc có kháng thể ở nồng độ thấp cho nên các xét nghiệm huyết thanh học thường cho kết quả âm tính. Giai đoạn này bạn vẫn có thể lây nhiễm HIV cho người khác.

Những ai có kết quả tự xét nghiệm âm tính có thể coi là không nhiễm HIV, và cần sử dụng các can thiệp dự phòng lây nhiễm HIV để duy trì tình trạng không nhiễm HIV như PrEP, sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục, điều trị methadone, không dùng chung dụng cụ tiêm chích ma túy. 

Nhân Ngày Thế giới phòng chống HIV/AIDS 01/12/2024, Trường THCS & THPT Quốc Trí kêu gọi tất cả mọi người cùng chung tay nâng cao nhận thức và hành động để phòng, chống căn bệnh quái ác này

TRƯỜNG THCS VÀ THPT QUỐC TRÍ

Facebook: https://www.facebook.com/thptquoctri

Website: quoctri.edu.vn